Αιτίες και Αντιμετώπιση της Νευρογενούς Ανορεξίας
2018-07-24 21:26
Αίτια
Η νευρογενής ανορεξία φαίνεται να είναι μια πολυπαραγοντική πάθηση από την οποία υποφέρουν κυρίως γυναίκες και ως επί το πλείστων νεαρής ηλικίας (από 15 ως 27 ετών). Τα πιο πιθανά αίτια που αναφέρουν σύγχρονες έρευνες είναι:
1. Η προβληματική σχέση με τη μητέρα. Ο συναισθηματικός δεσμός με την μητέρα (ή τον τροφό) είναι υψίστης σημασίας τόσο για την παιδική όσο και για την ενήλικη ζωή των ανθρώπων. Η απουσία ή η διαταραγμένη έκβαση αυτού του δεσμού (η οποία μπορεί να προκληθεί για παράδειγμα από την αίσθηση του παιδιού πως δεν γίνεται αποδεκτό όπως είναι ή πως δεν λαμβάνει την απαραίτητη για αυτό προσοχή) μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη τόσο συναισθηματικών διαταραχών όσο και διατροφικών όπως η νευρική ανορεξία. Έχει αναφερθεί πως πολλές έφηβες καταφεύγουν ασυνείδητα στην στέρηση της τροφής με σκοπό να τραβήξουν την προσοχή της μητέρας τους.
2. Τα πρότυπα που προωθούνται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης(ΜΜΕ). Τις τελευταίες δεκαετίες τα προβαλλόμενα πρότυπα γυναικείας ομορφιάς βασίζονται στο υπερβολικά μειωμένο σωματικό βάρος. Τα παιδιά σε νεαρές και εφηβικές ηλικίες μην έχοντας πλήρως ανεπτυγμένη κριτική ικανότητα αφομοιώνουν τα πρότυπα αυτά και καταβάλλουν προσπάθειες να τα μιμηθούν και να τα ξεπεράσουν με στόχο να γίνουν αρεστοί και αποδεκτοί από τον κοινωνικό τους περίγυρο.
3. Προβληματισμός σχετικά με, μη αποδοχή ή και κατάπνιξη των συναισθημάτων που συνοδεύονται από την αναδυόμενη σεξουαλικότητα.
Ακόμα στα πιθανά αίτια της ανάπτυξης της νευρογενούς ανορεξίας έχουν συμπεριληφθεί και κάποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας
1) Χαμηλή αυτό-εκτίμηση
2) Τάση για υπερβολικό αυτοέλεγχο
3) Γενική απουσία ευχάριστης διάθεσης και ξεσπάσματα θυμού ή/ και ενοχής
4) Τάση να διαμορφώνουν τις συμπεριφορές και αντιδράσεις τους με σκοπό να ικανοποιήσουν επιθυμίες άλλων σε συνδυασμό με την αίσθηση πως δεν γίνονται αποδεκτοί.
5) Τελειομανή άτομα που έχουν την τάση να βάζουν πολύ υψηλούς στόχους καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες για να τους κατορθώσουν.
6) Τάση ελέγχου. Υπερβολική προσπάθεια να ελέγχουν τόσο τον εαυτό τους όσο και τις γύρω τους καταστάσεις.
7) Εσωστρέφεια και δυσκολία έκφρασης άποψης και συναισθημάτων.
8) Αυτό-τιμωριτικές και αυτό-καταστροφικές συμπεριφορές.
Σε αυτό το σημείο, πριν αναφερθούν οι τρόποι θεραπείας, αξίζει να σημειωθεί και να υπογραμμιστεί πως τα πάσχοντα από νευρική ανορεξία άτομα δεν αποδέχονται την κατάστασή τους ως πάθηση παρά την αποκαλούν επιλογή ζωής και διατροφικών συνηθειών. Επίσης, δεν δέχονται ότι το βάρος τους είναι κατώτερο του φυσιολογικού αφού όσο λιποβαρείς και να είναι εξακολουθούν να πιστεύουν πως πρέπει να χάσουν και άλλο βάρος προκειμένου να είναι αδύνατες και όμορφες. Συνεπώς, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η στάση του ανθρώπου που θα προσπαθήσει να βοηθήσει την πάσχουσα, ιδιαίτερα εάν η εξέλιξη της κατάστασης απειλεί την υγεία της ή την ζωή της.
Αρχικά η πάσχουσα πρέπει να προσεγγιστεί χωρίς πανικό. Είναι θεμιτό να δείξετε την ανησυχία σας όμως καλό θα ήταν να μη διαφαίνεται σε αυτή πανικός καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα. Ακόμα είναι αρκετά αποτελεσματικό να νιώσει η κοπέλα πως θέλετε να την ακούσετε και να την αποδεχθείτε και όχι να την κατακρίνετε. Όταν θα έχετε κερδίσει την εμπιστοσύνη της και θα της έχετε καλλιεργήσει την σιγουριά πως δεν την κατακρίνεται μπορείτε υπό μορφή συμβουλής να την παροτρύνετε να επισκεφτεί κάποιον ειδικό.
Θεραπεία
Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας προτείνεται συνήθως να είναι συνδυαστική καθώς είναι πολυπαραγοντική και η ανάπτυξή της. Πιο συγκεκριμένα, θα ήταν θεμιτό να συνδυαστούν οι ιατρικές συμβουλές με τις διατροφικές και την ψυχική υποστήριξη τόσο από τον οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο όσο και από κάποιον ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή. Όσο αφορά τους στόχους της ψυχολογικής υποστήριξης του ατόμου μπορούν να αναφερθούν τα εξής:
- Ανάπτυξη της σχέσης μεταξύ θεραπευόμενου και θεραπευτή που βασίζεται στην αποδοχή του θεραπευόμενου στην κατανόηση και την αυθεντικότητα.
- Εντοπισμός του των κύριων αιτιών που συνέβαλλαν στην δημιουργία λανθασμένων αντιλήψεων σχετικά με την αυτό-εικόνα του ατόμου και την διατροφή. Αυτό το βήμα μπορεί να επιτευχθεί με την καταγραφή των σκέψεων, σε μορφή ημερολογίου, κατά τη διάρκεια κατανάλωσης τροφής και κατά την επίβλεψη του ειδώλου τους στον καθρέφτη.
- Εστιασμός στην σπουδαιότητα της διατήρησης ενός υγειούς σώματος με αναφορές στις απώλειες που είναι πιθανό να εμφανιστούν από την στέρηση τροφής.
- Βελτίωση διαπροσωπικών σχέσεων.
- Διαχείριση της τάσης για έλεγχο του εαυτού και των εξωτερικών καταστάσεων, υιοθέτηση ενός πιο ελαστικού μοτίβου συμπεριφοράς. Καθώς και διαχείριση των συναισθημάτων θυμού, θλίψης και ενοχής.
- Διαχείριση του άγχους που προκύπτει από την πιθανότητα αύξησης βάρους.
- Αποδοχή του εαυτού. Αναμφίβολα όλοι έχουμε θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά, το σημαντικό είναι να μάθει ο πάσχον να επιβραβεύει τον εαυτό του για τα θετικά και να αποδεχθεί τα αρνητικά που είναι δύσκολο ή ακατόρθωτο να βελτιωθούν.
- Συνεχής υποστήριξη των προσπαθειών του ατόμου για την αποφυγή υποτροπών.
- Διαρκείς επιβράβευση του ατόμου στα διαστήματα που ακολουθεί το προτεινόμενο πρόγραμμα διατροφής.
- Υποστήριξη και προσπάθεια βελτίωσης αυτό-εικόνας στην περίοδο που θα αρχίσει να παίρνει τα επιθυμητά κιλά.
Τέλος η οικογενειακή θεραπεία συμβάλλει πολύ σημαντικά στην έκβαση της θεραπείας αφενός διότι το άτομο νιώθει πως δεν είναι μόνο και δέχεται υποστήριξη και αφετέρου διότι μπορούν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να υιοθετήσουν συμπεριφορές που θα βοηθήσουν το άτομο να ξεπεράσει ταχύτερα την πάθηση.