Αλληλεπιδράσεις Τροφίμων-Φαρμάκων
2018-07-24 20:53
Η αντιμετώπιση πολλών παθήσεων απαιτεί την εφαρμογή φαρμακευτικής θεραπείας, περιλαμβάνοντας τη χορήγηση φαρμάκων. Τα τρόφιμα και τα θρεπτικά συστατικά τους αλληλοεπιδρούν με τα φάρμακα και δύνανται να τροποποιήσουν το ένα τις επιδράσεις του άλλου.
Οι αλληλεπιδράσεις τροφίμων και φαρμάκων είναι δυνατό να έχουν αντίκτυπο στην κατάσταση θρέψης, γεγονός που περιλαμβάνει επιδράσεις στην όρεξη ή και στην ικανότητα λήψης τροφής, αλλά και αντίστροφα, τα τρόφιμα και τα θρεπτικά συστατικά τους μπορεί να επιδράσουν στη λειτουργία και την απορρόφηση των φαρμάκων.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του μεταβολισμού των φαρμάκων στον οργανισμό γίνεται από τα ενζυμικά συστήματα στο εντερικό σύστημα και το ήπαρ. Η τροφή επιδρά τόσο αναστέλλοντας όσο και αυξάνοντας το μεταβολισμό των φαρμάκων, τροποποιώντας τη δραστηριότητα των ενζυμικών αυτών συστημάτων.
Η παρουσία τροφής και θρεπτικών συστατικών στο στομάχι ή στον αυλό του εντέρου μπορεί να ελαττώσει την απορρόφηση ενός φαρμάκου. Για παράδειγμα η απορρόφηση του σιδήρου από τα συμπληρώματα είναι μειωμένη όταν προσλαμβάνονται μαζί με τροφή, καθότι ο σίδηρος απορροφάται καλύτερα όταν λαμβάνεται με νερό ή άδειο στομάχι.
Η παρουσία και ο τύπος της τροφής που προσλαμβάνεται επηρεάζουν το ρυθμό και το βαθμό απορρόφησης ενός φαρμάκου. Για παράδειγμα, μία διατροφή πλούσια σε διαιτητικές ίνες είναι δυνατόν να ελαττώσει την απορρόφηση των τρικυκλικών αντικαταθληπτικών φαρμάκων, οδηγώντας σε απώλεια της θεραπευτικής τους επίδρασης.
Το pH του γαστρεντερικού συστήματος, το οποίο επηρεάζεται από την παρουσία ή μη τροφής καθώς και από τον τύπο της εκάστοτε τροφής, είναι ακόμη ένας παράγοντας που επηρεάζει την απορρόφηση των φαρμάκων.
Η σύσταση του σώματος αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον καθορισμό της αποτελεσματικότητας των φαρμάκων. Σε παχύσαρκους, το ποσοστό του λιπώδους ιστού είναι αυξημένο σε σχέση με τα επίπεδα της άλιπης μάζας. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει πιθανότητα συσσώρευσης των λιποδιαλυτών φαρμάκων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παράταση του χρόνου αποβολής τους από το σώμα.
Επιπρόσθετα, μεταβολές στα επίπεδα πρωτεϊνών του σώματος, όπως της λευκωματίνης σε περιπτώσεις δυσθρεψίας, μπορούν να επηρεάσουν τη βιοδιαθεσιμότητα των φαρμάκων, αλλά και αντίστροφα δυσθρεψία λόγω λήψης φαρμάκων μπορεί να προκληθεί κατά τη μακροχρόνια θεραπεία χρόνιων νοσημάτων, καθώς και σε ηλικιωμένους ασθενείς.
Κεχαγιά Μαριάννα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία:
- HK Biesalski: ‘’Nutraceuticals: the link between nutrition and medicine’’, Oxidative Stress and Disease, 2001
- LK Mahan, S Escott-Stump: ‘’Krause’s food, nutrition, & diet therapy’’, 2004
- PG Welling: ‘’How food and fluid affect drug absorption results of initial studies’’, Postgraduate medicine-Taylor & Francis, 135:2735S, 1977
- MYM Ismail: ‘’Drug-food interactions and role of pharmacist’’, Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical research, 2009