Χορτοφαγία και Ινομυαλγία (ΙΝΜ)

2017-07-24 20:31

 Χορτοφαγία ορίζεται ως η πρακτική της μη κατανάλωσης κρέατος, συμπεριλαμβανομένων του κόκκινου κρέατος, των πουλερικών, των ψαριών και θαλασσινών και των υποπροϊόντων τους, των προϊόντων που προέρχονται από ζώα, όπως ζωικό λίπος, ζελατίνη και λαρδί,  με ή χωρίς τη χρήση γαλακτοκομικών προϊόντων ή αυγών.

Οι πρακτικές της χορτοφαγίας, ανάλογα με τις ομάδες ζωικών τροφίμων που αποκλείονται, περιλαμβάνουν:

• Τη γαλακτο-χορτοφαγία, κατά την οποία έχουν αποκλειστεί από τη διατροφή το κρέας, τα αυγά και τα υποπροϊόντα τους, αλλά καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Τη γαλακτο-αυγο-χορτοφαγία : κατά την οποία έχουν αποκλειστεί από τη διατροφή το κρέας και τα υποπροϊόντα του,  αλλά καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά.
• Την αυγο-χορτοφαγία: κατά την οποία έχουν αποκλειστεί από τη διατροφή το κρέας, τα υποπροϊόντα του και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά καταναλώνονται αυγά.
• Την αυστηρή χορτοφαγία, κατά την οποία οι αυστηρά χορτοφάγοι, γνωστοί ως vegans, έχουν αποκλείσει εξ ολοκλήρου από τη διατροφή τους κάθε ζωικό προϊόν, συμπεριλαμβανομένων του κρέατος και των υποπροϊόντων του, των θαλασσινών, των αυγών, των γαλακτοκομικών, του μελιού.
• Tη φρουτοφαγία, που περιλαμβάνει την κατανάλωση αποκλειστικά φρούτων, σπόρων, και άλλων φυτικών προϊόντων χωρίς κάποια επεξεργασία.
• Την ωμοφαγία , η οποία περιλαμβάνει την κατανάλωση ακατέργαστων τροφίμων τα οποία μπορεί να θερμανθούν ελαφρώς, αλλά ποτέ δε μαγειρεύονται.
• Τη γαλακτο/αυγο/θαλασσινο χορτοφαγία, η οποία αποκλείει κάθε τύπο κρέατος.

    Η διατροφική γκάμα των χορτοφάγων μπορεί να είναι ποικίλη, περιλαμβάνοντας φρούτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως και προϊόντα σόγιας.

    Σύμφωνα με την Αμερικανική Διαιτητική Ένωση (American Dietetic Association), οι χορτοφαγικές δίαιτες έχουν συνδεθεί με χαμηλότερα επίπεδα κορεσμένου λίπους και χοληστερόλης, καθώς και με υψηλότερα επίπεδα φυτικών ινών, φολικού οξέως, καλίου, μαγνησίου και αντιοξειδωτικών όπως οι βιταμίνες C και E. Εκτός των άλλων, η χορτοφαγία έχει συνδυαστεί με χαμηλότερα επίπεδα παχυσαρκίας και με χαμηλότερο κίνδυνο ισχαιμικών καρδιακών παθήσεων, σακχαρώδους διαβήτη, νεφροπαθειών και μερικών μορφών καρκίνου.

    Ωστόσο όσοι την ακολουθούν, και κυρίως οι αυστηρά χορτοφάγοι, έρχονται αντιμέτωποι με αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν ελλείψεις στα εξής μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά: πρωτεΐνες, βιταμίνη Β12, βιταμίνη D, ω-3 λιπαρά οξέα, ασβέστιο, σίδηρο, και ψευδάργυρο.

    Ως ινομυαλγία (ΙΝΜ) αναφέρεται μια μορφή εξωαρθρικού ρευματισμού και εκδηλώνεται με πόνο στους μυς και όχι στις αρθρώσεις.  Τα συμπτώματα της ΙΝΜ ποικίλλουν και αφορούν μυοσκελετικό πόνο, κόπωση, πόνους στη μέση, διαταραχές ύπνου, ακαμψία και διαταραχές άγχους. Η ΙΝΜ διακρίνεται σε πρωτοπαθή όταν δε συνοδεύεται από άλλες παθήσεις και σε δευτεροπαθή  όταν συνυπάρχει άλλη πάθηση όπως οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδής αρθρίτιδα. Παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου, μπορεί να είναι  γενετικοί, ψυχολογικοί ή/και περιβαλλοντικοί. 

    Όπως και σε περιπτώσεις άλλων χρόνιων νοσημάτων, έτσι και η ΙΝΜ έχει μελετηθεί  εκτενώς, και έρευνες έχουν συνδυάσει τη βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου με τη χορτοφαγική διατροφή. Συγκριτικές μελέτες εξέτασαν κατά πόσο η διατροφική παρέμβαση με χορτοφαγικές δίαιτες σε πάσχοντες από ΙΝΜ δύναται να κατευνάσει την ένταση των συμπτωμάτων της, όπως του χρόνιου μυϊκού πόνου, της πρωινής δυσκαμψίας, καθώς και βελτίωση της κινητικότητας και της ποιότητας ύπνου των  πασχόντων. 

    Οι έρευνες που έχουν προσανατολιστεί στην εφαρμογή χορτοφαγικών πρακτικών σε πάσχοντες από ΙΝΜ, εστιάζουν στα υψηλότερα επίπεδα φυτικών ινών,  καλίου, μαγνησίου και αντιοξειδωτικών για τη μείωση του χρόνιου μυϊκού πόνου και των άλλων πιθανών συμπτωμάτων. Ωστόσο, η ΙΝΜ είναι ένα πολυπαραγοντικό σύνδρομο, του οποίου η ακριβής αιτιολογία είναι άγνωστη στην ευρεία επιστημονική κοινότητα, και αυτό δυσχεραίνει τόσο τη θεραπεία της όσο και την πρόληψη εμφάνισης των συμπτωμάτων της.

Κεχαγιά Μαριάννα

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος  

Βιβλιογραφία:

1. Bennett Robert. A raw vegetarian diet for patients with fibromyalgia. Current Rheumatology Reports. 2002 Aug; 4(4) : 284
2. C Leitzmann. Vegetarian diets: what are the advantages?. Diet diversification and health promotion, 2005
3. JL Slavin, B Lloyd . Health benefits of fruits and vegetables.  An International Review Journal, 2012 - Am Soc Nutrition 
4. K. Kaartinen, K. Lammi, M. Hypen, M. Nenonen, O. Hänninen, A.-L. Rauma. Vegan diet alleviates fibromyalgia symptoms. Scandinavian Journal of Reumatology. 2009 Jul; 29(5): 308-313
5. WJ Craig. Nutrition concerns and health effects of vegetarian diets. Nutrition in Clinical Practice, 2010
6. WJ Craig, Mangels AR. Position of the American Dietetic Association: vegetarian diets. J Am Diet Assoc. 2009 Jul;109(7):1266-82.

Πίσω