Φερριτίνη και Μεταβολικό Σύνδρομο
2015-06-01 15:34
Το μεταβολικό σύνδρομο, περιγράφει σήμερα το 20%-25% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως και είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο. Συνίσταται από κλινικά συμπτώματα και παθολογικά εργαστηριακά ευρήματα, συμπεριλαμβανομένων της κοιλιακής παχυσαρκίας, της αντίστασης στην ινσουλίνη, την υπεργλυκαιμία, την υπερλιπιδαιμία και την υπέρταση.
Η φερριτίνη, είναι μια πανταχού παρούσα ενδοκυτταρική πρωτεΐνη η οποία είναι το κλειδί στη ρύθμιση της ομοιόστασης του σιδήρου και αποτελεί έναν αποδεκτό βιοδείκτη για την αξιολόγηση των αποθεμάτων σιδήρου στο σώμα. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι τα αυξημένα αποθέματα σιδήρου του σώματος μπορεί να σχετίζονται με αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία. Τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης ορού έχει αποδειχθεί ότι προβλέπουν την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Σε διάφορες μελέτες, τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης έχουν συσχετισθεί με την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης νηστείας και επίπεδα γλυκόζης ορού, καθώς και με την κεντρική παχυσαρκία.
Όλο και αυξάνονται τα στοιχεία που δείχνουν ότι τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης ορού συσχετίζονται με το μεταβολικό σύνδρομο. Σε μια μελέτη του Abril-Ulloa βρέθηκε μια υψηλότερη επικράτηση του μεταβολικού συνδρόμου μεταξύ των συμμετεχόντων με υψηλότερα επίπεδα φερριτίνης.
Πρόσφατα, σε μια έρευνα με 17.812 υγιείς άνδρες, τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης ορού προσδιορίστηκαν ως προγνωστικός παράγοντας παχυσαρκίας. Επιπλέον, διάφορες προοπτικές μελέτες έχουν προσδιορίσει την περίσσεια σιδήρου ως παράγοντα κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (T2DM).
Ο ακριβής μοριακός μηχανισμός της σχέσης μεταξύ των επιπέδων φερριτίνης ορού και του μεταβολικού συνδρόμου παραμένει ασαφής. Ωστόσο, η θετική ανεξάρτητη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων φερριτίνης ορού και της παρουσίας του μεταβολικού συνδρόμου είναι βιολογικά δυνατή. Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για το ανθρώπινο σώμα, που εμπλέκεται σε κυτταρικές διαδικασίες και αποτελεί βασικό συστατικό των διαφόρων ενζύμων. Μπορεί επίσης να είναι τοξικός λόγω της παραγωγής οξειδωτικού στρες από την αντίδραση Fenton, προκαλώντας οργανικές βιομοριακές οξειδώσεις. Αυτή η διαδικασία αποτελεί τη βάση για διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Ακόμη, το οξειδωτικό στρες φάνηκε να ρυθμίζει το mRNA της φερριτίνης, τα επίπεδα της πρωτεΐνης, καθώς και την έκκριση της.
Συμπερασματικά, η υψηλή συγκέντρωση φερριτίνης στον ορό θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί ως βιοδείκτης για την ανίχνευση εκείνων που κινδυνεύουν να αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο και εκείνων που βρίσκονται στα πρώιμα στάδια της νόσου και ακόμα μπορεί να αναστραφούν με στοχευμένα προληπτικά μέτρα. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να γίνουν και άλλες μελέτες ώστε να καθοριστούν τα όρια της φερριτίνης για την κάθε πληθυσμιακή ομάδα.
Καραμπάση Θάλεια,
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία
Abril-Ulloa V, F.-M. G.-A.-y.-K. (2014). Ferritin levels and risk of metabolic syndrome: meta-analysis of observational studies. BMC Public Health .
Cooksey RC, J. H. (2004). Oxidative stress, beta-cell apoptosis, and decreased insulin secretory capacity in mouse models of hemochromatosis. . Endocrinology .
Han LL, W. Y. (2014). Gender differences in associations of serum ferritin and diabetes, metabolic syndrome, and obesity in the China Health and Nutrition Survey. Mol Nutr Food Res.
Rajpathak SN, C. J.-R. (2009). The role of iron in type 2 diabetes in humans. . Biochim Biophys Acta .
S., P. (2009). Iron, oxidative stress and human health. Mol Aspects Med .
Sengsuk C, T. O. (2014). Association of Iron Overload with Oxidative Stress, Hepatic Damage and Dyslipidemia in Transfusion Dependent beta-Thalassemia/HbE Patients. . Indian J Clin Biochem .