Γυναίκες με Κοιλιοκάκη και Κίνδυνος Υπογονιμότητας
2015-06-07 16:55
Η κοιλιοκάκη (CD) είναι μια αυτοάνοση διαταραχή που προκαλείται από την εντερική έκθεση σε γλουτένη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται συνήθως στο σιτάρι, στο κριθάρι και στη σίκαλη. Οι τυπικές εκδηλώσεις της κοιλιοκάκης περιλαμβάνουν μια πρώιμη έναρξη των συμπτωμάτων που σχετίζονται με δυσαπορρόφηση, ενώ οι άτυπες μορφές της νόσου συνήθως διαγιγνώσκονται κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής και συχνά σχετίζονται με εξωεντερικές εκδηλώσεις.
Αρκετά επιπλέον εντερικά χαρακτηριστικά έχουν συσχετιστεί με την κοιλιοκάκη, όπως η μεταβολική οστεοπάθεια, η αναιμία, και η ερπητοειδής δερματίτιδα. Υπάρχουν αποδείξεις που υποδεικνύουν μία σχέση μεταξύ της κοιλιοκάκης και των αναπαραγωγικών διαταραχών. Πιο συγκεκριμένα, η κοιλιοκάκη:
1. Αυξάνει τον κίνδυνο των επαναλαμβανόμενων αποβολών
2. Τη γέννηση νεογνών με χαμηλό βάρος
3. Την πρόωρη εμμηνόπαυση
4. και άλλες διαταραχές εγκυμοσύνης.
Είναι επίσης γνωστό ότι αυτές οι επιπλοκές φαίνεται να μειώνονται αν εφαρμοστεί μία διατροφή χωρίς γλουτένη.
Η σχέση μεταξύ της κοιλιοκάκης και της υπογονιμότητας έχει αξιολογηθεί στο παρελθόν από αρκετές μελέτες, με αντιφατικά αποτελέσματα:
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μετα-ανάλυση μελετών παρατήρησης, φάνηκε ότι η κοιλιοκάκη που δεν έχει διαγνωστεί και η κοιλιοκάκη χωρίς θεραπεία αποτελούν παράγοντα κινδύνου που σχετίζονται σημαντικά με την υπογονιμότητα στις γυναίκες. Κατά τη σύγκριση των μελετών στις οποίες συμμετείχαν ασθενείς που είχαν προηγουμένως διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, η συσχέτιση αυτή δεν είναι τόσο εμφανής όσο στην προηγούμενη περίπτωση. Αυτό θα μπορούσε να σχετίζεται με το αποτέλεσμα της υιοθέτησης μιας διατροφής χωρίς γλουτένη (GFD). Στην ίδια μετα-ανάλυση, μόνο η μελέτη του Kumar και των συνεργατών του, έδειξαν μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κοιλιοκάκης και της υπογονιμότητας. Οι υπόλοιπες μελέτες δεν κατέληξαν σε στατιστικά σημαντική διαφορά, πιθανώς λόγω ανεπαρκούς μεγέθους του δείγματος.
Από την άλλη, ο Tata και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν μια μεγάλη μελέτη κοόρτης γυναίκες με διαγνωσμένη κοιλιοκάκη και γυναίκες χωρίς κοιλιοκάκη σε γόνιμη ηλικία. Βρέθηκε ότι τα ποσοστά γεννήσεων και στις δύο ομάδες με παρόμοια παρακολούθηση (4,3 vs 4,9 χρόνια) ήταν παρόμοια (HR 1.01 95% CI 0,91 - 1,14).
Επιπλέον, ο Zugna δημοσίευσε μια ακόμη μεγαλύτερη μελέτη κοόρτης, συμπεριλαμβανομένων 11.495 γυναικών με κοιλιοκάκη και 51.109 γυναίκες χωρίς κοιλιοκάκη (ομάδα ελέγχου) όπου επίσης δεν κατάφερε να βρει κάποιον υπερβολικό κίνδυνο υπογονιμότητας στην ομάδα των γυναικών με κοιλιοκάκη.
Τα αποτελέσματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με εκείνα από τις μελέτες που περιελάμβαναν γυναίκες με μη διαγνωσμένη κοιλιοκάκη. Μια πιθανή εξήγηση για τη διαφορά αυτή μπορεί να είναι ότι στις μελέτες κοόρτης, οι ασθενείς με κοιλιοκάκη, είχαν ήδη διαγνωστεί: αυτό μπορεί να τονίσει ότι η δίαιτα άνευ γλουτένης μπορεί να προκαλέσει αναστροφή των προβλημάτων υπογονιμότητας στις γυναίκες με κοιλιοκάκη. Οι μελέτες κοόρτης που περιελάμβαναν ήδη διαγνωσμένες γυναίκες με κοιλιοκάκη δεν εκτίμησαν το επίπεδο συμμόρφωσής τους στη δίαιτα χωρίς γλουτένη, έτσι ώστε να μην είναι δυνατόν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η πρόσληψη γλουτένης μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της υπογονιμότητας σε αυτές τις γυναίκες.
Ωστόσο, ο Zugna διαπίστωσε ότι, μολονότι οι γυναίκες με κοιλιοκάκη είχαν φυσιολογικά επίπεδα γονιμότητας συνολικά, αυτά μειώθηκαν κατά τα δύο τελευταία έτη πριν τη διάγνωση της κοιλιοκάκης. Αυτό τονίζει το γεγονός ότι η αδιάγνωστη κοιλιοκάκη είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τη στειρότητα και ότι η δίαιτα άνευ γλουτένης μπορεί να είναι αρκετή για να διορθώσει αυτή την διαταραχή.
Δεν υπάρχει σαφής εξήγηση σύνδεσης της υπογονιμότητας και της κοιλιοκάκης. Ίσως η επίμονη φλεγμονή μπορεί να παράγει κάποιους ορολογικούς δείκτες που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στην ανάπτυξη της υπογονιμότητας. Περαιτέρω μελέτες θα πρέπει να επικεντρωθούν στο συγκεκριμένο θέμα.
Καραμπάση Θάλεια
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία
Ciacci C, Cirillo M, Auriemma G, Di Dato G, Sabatini F, Mazzacca G. «Celiac disease and pregnancy outcome.» Am J Gastroenterol. , 1996.
Juan Sebastian LASA, Ignacio ZUBIAURRE and Luis Oscar SOIFER. «Risk of infertility in patients with celiac disease: a meta-analysis of observational studies.» Arq Gastroenterology, 2014.
Kumar A, Meena M, Begum N, Kumar N, Gupta RK, Agarwal S, et al. «Latent celiac disease in reproductive perfomance of women.» Fertil Steril. , 2011.
Östensson M, Montén C, Bacelis J, Gudjonsdottir AH, Adamovic S, Ek J, et al. «Presentation of celiac disease.» Gastrointest Endosc Clin N Am, 2012.
Tata LJ, Card TR, Logan RFA, Hubbard RB, Smith CJP, West J. «Fertility and pregnancy-related events in women with celiac disease: a population-based cohort study.» Gastroenterology, 2005.
Zugna D, Richiardi L, Akre O, Stephansson O, Ludvigsson JF. «A nationwide population-based to determine whether coeliac disease is associated with infertility.» Gut, 2010.