Καρδιαγγειακά νοσήματα: Πώς Μπορούμε να τα Αποτρέψουμε;
2017-12-08 12:33
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις κατέχουν την πρώτη θέση στις διάφορες αιτίες θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Το 2008 17,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιαγγειακές παθήσεις, ένα νούμερο που αντιπροσωπεύει περίπου το 30% όλων των θανάτων (1).
Oι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν μια μεγάλη ομάδα ασθενειών που προσβάλλουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλονται στη στεφανιαία νόσο (ισχαιμική καρδιοπάθεια) που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή, στο εγκεφαλικό επεισόδιο, στην υπερτασική καρδιοπάθεια και στην καρδιακή ανεπάρκεια (2).
Ποιος κινδυνεύει από αυτά;
Στον καθένα από μας, ακόμα και στα παιδιά, μπορεί να αναπτυχθούν οι καρδιακές παθήσεις. Συνήθως οφείλονται στην αθηροσκλήρωση, η οποία ξεκινά να δημιουργείται όταν πλάκες χοληστερόλης συσσωρεύονται στα αρτηριακά τοιχώματα. Συνεπώς με την πάροδο του χρόνου ο αυλός των αρτηριών μειωνεται και η ροή του αίματος περιορίζεται (3).
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη δημιουργία τους;
Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου των καρδιαγγειακών νοσημάτων περιλαμβάνουν τη σωματική αδράνεια, το κάπνισμα και την ανθυγιεινή διατροφή και ευθύνονται σχεδόν για το 80% της επιβάρυνσης των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, η υψηλή χοληστερόλη αίματος, η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης αυτών των νοσημάτων. (4)
Μπορεί να μας προστατέψει η ποιοτική διατροφή;
Η υγιεινή διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την πρόληψη της εξέλιξης, αλλά και για την τροποποίηση των ήδη εγκατεστημένων παραγόντων κινδύνου. Είναι γνωστό ότι πολλοί διαιτητικοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι πιο πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας παρέχουν τις ακόλουθες διατροφικές συστάσεις για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων (5):
- Περιορισμός της συνολικής πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων σε λιγότερο από το 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης μέσω της αντικατάστασης από πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.
- Αποφυγή των trans-λιπαρών οξέων. Ιδανικά η κατανάλωσή τους να είναι μηδενική από επεξεργασμένα τρόφιμα και όσο το δυνατόν μικρότερη (<1% της συνολικής πρόσληψης ενέργειας) από φυσικές πηγές.
- Μείωση της πρόσληψης αλατιού σε 5 γραμμάρια ανά ημέρα το πολύ.
- Πρόσληψη 30-45 γραμμαρίων φυτικών ινών ημερησίως, κατά προτίμηση από προϊόντα ολικής αλέσεως.
- Κατανάλωση τουλάχιστον 200 γραμμαρίων φρούτων και λαχανικών την ημέρα (2-3 μερίδες).
- Ψάρια 1-2 φορές την εβδομάδα, εκ των οποίων το ένα θα πρέπει να είναι λιπαρό ψάρι.
- Καθημερινή κατανάλωση 30 γραμμαρίων ανάλατων ξηρών καρπών.
- Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών πρέπει να περιορίζεται σε 2 ποτήρια ημερησίως (μέχρι 20 γραμμάρια ανά ημέρα αλκοόλης) για τους άνδρες και σε ένα ποτήρι την ημέρα (μέχρι 10 γραμμάρια ανά ημέρα αλκοόλης) για τις γυναίκες.
- Η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και οινοπνευματωδών ποτών αποθαρρύνεται.
- Η ενεργειακή πρόσληψη πρέπει να περιορίζεται στην ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τη διατήρηση (ή απόκτηση) ενός υγιούς βάρους. Συστήνεται ένας ΔΜΣ μεγαλύτερος από 20 και παράλληλα μικρότερος από 25 kg/ m².
- Σε γενικές γραμμές, όταν ακολουθούνται οι κανόνες για μια υγιεινή διατροφή, δεν απαιτούνται συμπληρώματα διατροφής.
Φιλίππου Ανδρονίκη
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία
1)World Health Organization. Cardiovascular Diseases (CVDs). Fact Sheet N 317. September 2011. https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/index.html (accessed July 13, 2012).
2)World Health Organization. Global status report on non-communicable diseases 2010.
3) World Health Organization. Prevention of cardiovascular disease: guidelines for assessmet and management of total cardiovascular risk, 2007
4) Gaziano, T. A., Bitton, A., Anand, S., Abrahams-Gessel, S., & Murphy, A. Growing Epidemic of Coronary Heart Disease in Low- and Middle-Income Countries. .Current problems in cardiology, 2010. 35(2), 72-115.
5)Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, Albus C, Brotons C, Catapano AL et al.; 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts). Eur Heart J. 2016 Aug 1;37(29):2315-81.