Ο Ρόλος του Ξυδιού στον Έλεγχο της Γλυκόζης και στην Απώλεια Βάρους
2016-12-24 14:18
Με τα χρόνια, πολλά έχουν γραφτεί για το ξύδι και ποικίλα είναι τα προτεινόμενα οφέλη για την υγεία που του αποδίδονται. Το ξύδι ως βοηθητικό απώλειας βάρους είχε αναφερθεί ήδη από το 1820 και πιο πρόσφατα αναφέρθηκε ο πιθανός ρόλος του στην μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.6
Τι είναι το ξύδι;
Το ξύδι μπορεί να προέρχεται από μπύρα, κρασί και από μήλα (μηλόξυδο ή μηλίτης), και είναι αποτέλεσμα της βακτηριακής ζύμωσης που παράγει οξικό οξύ. Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει ορίσει ότι ξύδι είναι ένα προϊόν όταν περιέχει 4g οξικού οξέος ανά 100ml.7
Ξύδι και Γλυκαιμικός Έλεγχος
Πολλές από τις μελέτες που εξέτασαν την αποτελεσματικότητα του ξυδιού στον γλυκαιμικό έλεγχο ήταν μικρής κλίμακας και σε αυτές η ποσότητα, το είδος, η οξύτητά του ξυδιού, το χρονοδιάγραμμα της κατανάλωσης καθώς και η σύνθεση του γεύματος διαφοροποιούνταν. Ακόμη, οι συμμετέχοντες κυμαίνονταν από υγιείς ενήλικες έως άτομα σε κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη, με διάγνωση προδιαβήτη ή διαβήτη υπό φαρμακευτική αγωγή ή δίαιτα.
Σε μία πιλοτική μελέτη παρατηρήθηκε βελτίωση στη γλυκόζη νηστείας όμως καμία σημαντική ευνοϊκή επίδραση δεν φάνηκε 2 ώρες μετά το γεύμα στη γλυκόζη, στη συγκέντρωση ινσουλίνης ή στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη.3 Μια ξεχωριστή μελέτη διαπίστωσε ότι τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επηρεάστηκαν ευνοϊκά μόνο όταν το ξύδι προσλαμβανόταν κατάτη διάρκεια του γεύματος και σε συνδυασμό με γεύμα που περιείχε σύνθετους υδατάνθρακες. Στην ίδια μελέτη, όταν το ξύδι καταναλώθηκε με κάποιο μονοσακχαρίτη (δηλαδή δεξτρόζη ποτών), τα μεταγευματικά επίπεδα ήταν σημαντικά μεγαλύτερα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (placebo).1
Ξύδι και Απώλεια Βάρους
Ο ρόλος του ξυδιού στην προώθηση κορεσμού για την απώλεια βάρους έχει επίσης διερευνηθεί, ωστόσο, η χρήση του ξυδιού ως κατασταλτικό της όρεξης ήταν αμφιλεγόμενη, λόγω της ναυτίας που είχε αναφερθεί.5 Ενώ μερικές μελέτες έχουν συμπεριλάβει το οξικό οξύ σε μορφή χαπιού, τα διαθέσιμα στους καταναλωτές συμπληρώματα ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ως προς το περιεχόμενο και την οξύτητα τους.
Αν και η ειδική επίδραση του ξυδιού στο μεταβολισμό δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, έχει προταθεί ότι το ξύδι μπορεί να καθυστερήσει τη γαστρική κένωση και έχει αποδειχθεί ότι επιδεινώνει την κατάσταση σε ανθρώπους με γαστροπάρεση και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.4 Άλλες θεωρίες εξισώνουν τις αντιγλυκαιμικές επιδράσεις του ξυδιού στην καταστολή της ενεργότητας της δισακχαριδάσης, επηρεάζοντας έτσι την απορρόφηση των υδατανθράκων. Οι επιπτώσεις του ξυδιού στην παραγωγή γλυκόζης στο ήπαρ, την πρόσληψη γλυκόζης στους σκελετικούς μυς και στην έκκριση ινσουλίνης πρέπει επίσης να διερευνηθούν.
Υπάρχουν Παρενέργειες από τη Χρήση Ξυδιού;
Παρότι υπάρχει μια έλλειψη στοιχείων προς το παρόν για να προτείνουμε το ξύδι ως συμπληρωματική θεραπεία για το διαβήτη, το ξύδι θεωρείται ασφαλές όταν καταναλώνεται σε λογικές ποσότητες. Υπήρξαν, όμως και ανεπιθύμητες παρενέργειες που αναφέρθηκαν με δισκία μηλόξυδου, και όταν το ξύδι προσλαμβανόταν καθημερινά για αρκετά χρόνια.8 Οι κίνδυνοι για την υπογλυκαιμία ή υποκαλιαιμία αφορά επίσης τη μακροχρόνια χρήση από το στόμα ή όταν χρησιμοποιείται ταυτόχρονα με ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα και κάποια φυτικά συμπληρώματα.
Συμπερασματικά
Τα καλά νέα είναι ότι το ξύδι έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες (3 kcal ανά κουταλιά της σούπας) και αποτελεί έναν εύκολο τρόπο για να δίνει γεύση στα τρόφιμα. Η χρήση του ξυδιού ως συστατικό μπορεί να αποτελεί μέρος ενός υγιεινού γεύματος και είναι ένας τρόπος για τον περιορισμό των θερμίδων, που μπορεί τελικά να βοηθήσει τόσο στην απώλεια βάρους όσο και στην προώθηση της ευγλυκαιμίας.
Καραμπάση Θάλεια,
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Liatis S, Grammatikou S, Poulia K-A, et al. Vinegar reduces postprandial hyperglycaemia in patients with type II diabetes when added to a high, but not to a low, glycaemic index meal. Eur J Clin Nutr. 2010:64(7):727-732.
2. Johnston CS, Steplewska I, Long CA, Harris LN, Ryals RH. Examination of the antiglycemic properties of vinegar in healthy adults. Ann Nutr Metab. 2010: 56(1):74-79.
3. Petsiou EI, Mitrou PI, Raptis SA, Dimitriadis GD. Effect and mechanisms of
action of vinegar on glucose metabolism, lipid profile, and body weight. Nutr Rev. 2014;72(10):651-661.
4. Johnston CS, Quagliano S, White S. Vinegar ingestion at mealtime reduced fasting blood glucose concentrations in healthy adults at risk for type 2 diabetes. J Funct Foods. 2013;5(4):2007-2011.
5. Darzi J, Frost GS, Montaser R, Yap J, Robertson MD. Influence of the tolerability of vinegar as an oral source of shortchain fatty acids on appetite control and food intake. Int J Obes (Lond). 2014;38(5): 675-681.
6. Herbst ST, Herbst R. The New Food Lover’s Companion, 5th edition. Hauppauge, NY: Barron’s Educational Series, Inc; 2013.
7. US Food and Drug Administration. CPG Sec. 525.825 Vinegar, Definitions - Adulteration with Vinegar Eels.
8. Natural Medicines Comprehensive Database. Apple Cider Vinegar.