Πώς Επηρεάζει η Εμμηνόπαυση το Σωματικό Βάρος;

2017-01-30 20:42

    Η εμμηνόπαυση αποτελεί μια φυσιολογική κατάσταση στη ζωή κάθε γυναίκας που σηματοδοτεί τη μετάβαση από την αναπαραγωγική φάση στην μη αναπαραγωγική φάση της ζωής, λόγω της εξάντλησης του αριθμού των ωοκυττάρων στις ωοθήκες. Πρόκειται για ένα περίπλοκο φαινόμενο που διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Παρότι τυπικά η εμμηνόπαυση ξεκινά μετά την τελευταία έμμηνο ρύση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αναγνωρίζεται μόνο μετα την ύπαρξη αμηνόρροιας για 12 συνεχόμενους μήνες, η οποία δεν οφείλεται σε κάποιο άλλο αίτιο (εγκυμοσύνη, γαλουχία, εξωγενής χρήση ορμονών, διατροφικές ελλείψεις,  χειρουργική αφαίρεση της μήτρας ή των ωοθηκών).^1,2

    Ο μέσος όρος ηλικίας που η εμμηνόπαυση λαμβάνει χώρα είναι τα 51 έτη, με φυσιολογικό εύρος τα 42-60 έτη. Η εμμηνόπαυση που επέρχεται σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών θεωρείται πρόωρη. Η μεταβατική περίοδος πριν την μη αναστρέψιμη παύση της λειτουργίας των ωοθηκών και τουλάχιστον 1 χρόνο μετά την τελευταία έμμηνο ρύση ονομάζεται κλιμακτήριος ή περιεμμηνόπαυση. Αν και υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις, η έναρξή της παρουσιάζεται κατά μέσο όρο στα 47,5 έτη και η μέση διάρκειά της είναι 4 χρόνια. Η περιεμμηνόπαυση αποτελεί την χρονική περίοδο όπου οι ορμονικές αλλαγές οδηγούν στην εμφάνιση ορισμένων συμπτωμάτων, που ποικίλουν ως προς τον αριθμό, την ένταση και τη διάρκειά σε κάθε γυναίκα. ³

Σωματικό Βάρος

    Μεταξύ των ανησυχιών στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου και μετά από αυτήν είναι και η πρόσληψη βάρους. Μολονότι δεν είναι ακατόρθωτη η διατήρησή του, στην πλειονότητα των γυναικών αυτών το σωματικό βάρος τείνει να αυξηθεί εξαιτίας ψυχολογικών, ορμονικών και συμπεριφοριστικών παραγόντων. Ο υψηλός επιπολασμός κεντρικής παχυσαρκίας που παρατηρείται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μέσα από επιδημιολογικές μελέτες φαίνεται να είναι απόρροια των αλλαγών στη σύνθεση και κατανομή του σωματικού λίπους, που επέρχονται λόγω: ^4,5

• της αύξησης της ηλικίας
• της μείωσης των επιπέδων των οιστρογόνων
• της μείωσης του βασικού μεταβολικού ρυθμού
• της μείωσης της δραστικότητας της θυρεοειδούς ορμόνης

Διατροφικές συστάσεις για την διατήρηση του βάρους

    Η αντιμετώπιση της αύξησης του σωματικού βάρους είναι υψίστης σημασίας καθότι συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων και συνδέεται αρνητικά με την ποιότητα ζωής και τη σεξουαλική λειτουργία. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι ένας υψηλότερος Δείκτης Μάζας Σώματος (≥27kg/m²)^6,7, αλλά και η αύξηση του σωματικού λίπους συσχετίζεται θετικά με τη συχνότητα των εξάψεων⁸.

    Η διατήρηση του βάρους ή η ελάττωση του ρυθμού αύξησης απαιτεί παρακολούθηση της κατανάλωσης τροφίμων και μείωση της πρόσληψης γλυκών και ζαχαρούχων ποτών καθώς και του αλκοόλ που περιλαμβάνουν κενές θερμίδες. Ισχύουν οι γενικές συστάσεις για μια υγιεινή δίαιτα με ποικιλία, που περιέχει άφθονα φρούτα και λαχανικά, και είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες θα πρέπει να εφαρμόζονται παράλληλα με συστηματική άσκηση, τουλάχιστον 30 λεπτά καθημερινής  μέτριας προς έντονης φυσικής δραστηριότητας.

Φιλίππου Ανδρονίκη,

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Βιβλιογραφία

1. WHO Scientific Group on Research on the Menopause in the 1990s. Geneva, WHO: WHO Technical report series, Research on the menopause in the 1990s; 1996. Ref Type: Report. 866.

2. Menopause practice: A clinician’s guide, 4th edition Marla Shapiro Can Fam Physician. 2012 Sep; 58(9): 989. 2Mitchell ES, Woods NF, Mariella A. Three stages of the menopausal transition from the

3. Seattle Midlife Women’s Health Study: toward a more precise definition. Menopause 2000;7:334-349.

4. Khokhar, K.K., Kaur, G. & Sidhu, S. (2010) Prevalence of obesity in working premenopausal and postmenopausal women of Jalandhar district Punjab. J. Hum. Ecol. 29, 57–62.

5. Rivlin, R. 2007. Keeping the young-elderly healthy: is it too late to improve our health through nutrition. American Journal of Clinical Nutrition 86S:1572S-1576S.

6. Randolph JF, Sowers M, Gold EB, et al. Reproductive hormones in the early menopausal transition: relationship to ethnicity, body size, and menopausal status. J Clin Endocrinol Metab 2003;88:1516-1522.

7. Whiteman MK, Staropoli CA, Lengenberg PW, McCarter RJ, Kjerulff KH, Flaws JH. Smoking, body mass, and hot flashes in midlife women. Obstet Gynecol 2003;101:264-272.

8. Thurston RC, Sowers MR, Sternfeld B, et al. Gains in body fat and vasomotor symptom reporting over the menopausal transition: the study of women’s health across the nation. Am J Epidemiol 2009;170:66-74.

Πίσω