Θηλασμός και Διατροφή
2018-04-12 20:32
Αδιαμφισβήτητα ο θηλασμός αποτελεί την πλέον εγκεκριμένη μέθοδο διατροφής του νεογνού για τους πρώτους μήνες της ζωής του. Το μητρικό γάλα, όντας πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, προσφέρει αναρίθμητα οφέλη στο νεογνό, συμπεριλαμβανομένων:
- της θρεπτικής και θερμιδικής κάλυψης των αναγκών του βρέφους,
- της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού του νεογνού, καθότι είναι πλούσιο σε αντισώματα,
- της μείωσης της συχνότητας εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη, παχυσαρκίας, υπερχοληστερολαιμίας, τροφικών αλλεργιών, βακτηριακής μηνιγγίτιδας, ουρολοίμωξης, λοίμωξης του αναπνευστικού.
Ο θηλασμός συνεπάγεται αυξημένες διατροφικές απαιτήσεις για τη θηλάζουσα μητέρα, γεγονός που οδηγεί στην ανάγκη για αύξηση της πρόσληψης των περισσότερων θρεπτικών συστατικών. Και, φυσικά, η σύσταση του μητρικού γάλακτος επηρεάζεται άμεσα από τη διατροφή της μητέρας.
Τα κύρια σημεία που χρήζουν προσοχή για τη θηλάζουσα μητέρα είναι:
- Ενέργεια
Η παραγωγή γάλακτος είναι εξαιρετικά δαπανηρή ενεργειακά κι εξαρτάται από τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια του θηλασμού. Συνεπώς οι ενεργειακές απαιτήσεις της θηλάζουσας αυξάνονται και πρέπει να καλύπτονται από τη διατροφή της. Με την προσθήκη στέρεων τροφών στο διαιτολόγιο του βρέφους, ελαττώνεται η συχνότητα των θηλασμών, άρα και οι θερμιδικές απαιτήσεις της μητέρας.
- Πρωτεΐνες
Η ημερήσια πρωτεϊνική πρόσληψη πρέπει και αυτή να αυξηθεί, καθότι το 70% περίπου της προσλαμβανόμενης πρωτεΐνης μετατρέπεται σε πρωτεΐνη του γάλακτος.
- Υδατάνθρακες
Κατά το θηλασμό πρέπει να αυξάνονται και τα επίπεδα προσλαμβανόμενων υδατανθράκων, για να εξασφαλιστεί η θερμιδική κάλυψη για την παραγωγή επαρκούς ποσότητας γάλακτος, η αποφυγή της κετοξέωσης και σταθερότητα στα επίπεδα γλυκόζης.
- Λίπος
Η σύσταση του μητρικού γάλακτος σε λιπίδια εξαρτάται απόλυτα από τη διατροφή της μητέρας. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων μακράς αλύσου από τη μητέρα και ως εκτούτου η παρουσία τους στο μητρικό γάλα. Η διατροφή της μητέρας προγεννητικά πρέπει να περιλαμβάνει επαρκείς ποσότητες ω-6 και ω-3 λιπαρών οξέων, καθότι η παρουσία τους στο μητρικό γάλα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εγκεφαλική και νευρική ανάπτυξη του εμβρύου και του βρέφους μεταγενέστερα. Κύριες πηγές είναι τα λιπαρά ψάρια, ο λιναρόσπορος και οι ξηροί καρποί, ενώ συμπληρωματικές πηγές αποτελούν τα συμπληρώματα μουρουνέλαιου.
- Βιταμίνη D και Ασβέστιο
Η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε βιταμίνη D εξαρτάται από τη διατροφική πρόσληψη από τη μητέρα και την έκθεση της στον ήλιο, ενώ η περιεκτικότητά του σε ασβέστιο δεν εξαρτάται από την πρόσληψή του από τη μητέρα. Ωστόσο πρέπει να εξασφαλιστεί η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου από τη μητέρα, καθότι παρατηρείται οστική απώλεια κατά το θηλασμό, η οποία επανέρχεται με το πέρας του.
- Ιώδιο
Η συγκέντρωση του μητρικού γάλακτος σε ιώδιο εξαρτάται από την πρόσληψη της μητέρας, συνεπώς πρέπει να εξασφαλιστεί η επαρκής πρόσληψή του από τη διατροφή της. Μειωμένα επίπεδα ιωδίου έχουν συνδυαστεί με την εμφάνιση υποθυρεοειδισμού. Επαρκής διατροφική πηγή αποτελούν τα θαλασσινά.
- Ψευδάργυρος
Οι απατήσεις σε ψευδάργυρο αυξάνονται κατά το θηλασμό, και πρέπει να καλύπτονται διατροφικά, καθότι η επαρκής διατροφική πρόσληψη ψευδαργύρου έχει συνδυαστεί με την υγιή νοητική ανάπτυξη του βρέφους.
Οι διατροφικές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά κατά το θηλασμό είναι εξατομικευμένες και κάθε μητέρα που θηλάζει θα πρέπει να συμβουλεύεται τον ιατρό της και ενδεχομένως κάποιο κλινικό διατροφολόγο για να καθοδηγηθεί σε αυτό το μοναδικό ταξίδι του θηλασμού.
Κεχαγιά Μαριάννα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία:
-
F Anzi, P Smyth : ‘’Breastfeeding and maternal and infant iodine nutrition’’, Clinical endocrinology, 2009
-
J Fyhlan, S Lollier, C Duggan : ‘’Update on pediatric nutrition: breastfeeding, infant nutrition and growth’’, Current opinion in pediatrics, 2003
-
Lawrence RA, Lawrence RM : ‘’Breastfeeding: a guide for the medical profession’’, Philadelphia, 2005
-
Riordan J. : ‘’Breastfeeding and human lactation’’, Boston, 2005
-
S Peneau, S Hercberg, MF Rolland-Cachera : ‘’Breastfeeding in early nutrition, and adult body fat’’, The Journal of pediatrics, 2014